Pushen motiveert niet tot verandering, zelf laten ontdekken wél

Coronatijd of niet, veranderen is het ‘nieuwe normaal’ geworden in organisaties. Dus hoe wendbaarder medewerkers zijn, hoe beter. Op welke manier kun je hen daar als HR-professional en bedrijfsarts in begeleiden? Motiverende gespreksvoering biedt uitkomst, aldus psycholoog en trainer Ellis Baron.

‘In mijn eerste jaren als psycholoog ontdekte ik hoeveel inhoudelijke kennis ik had om mensen te helpen, maar dat ik ze daarmee niet per se in beweging kreeg. Als je iemand wil motiveren om te veranderen, is de verleiding groot om snel in oplossingen te schieten of te sturen. Ik was dan ook blij toen ik kennismaakte met Motiverende Gespreksvoering, waar ik sinds 12 jaar trainingen in geef. De methode maakt gesprekken dynamisch en biedt handvatten om mensen zélf te laten uitvinden waarom zij zouden veranderen. Je gidst in plaats van stuurt. De HR-professionals en bedrijfsartsen die ik samen met HSK train, reageren vaak blij op die ontdekking. “Je hoeft niet te pushen, trekken of sleuren. Dat maakt het werk zoveel leuker”, constateren zij dan.’

“Iemand die zichzelf positief hoort spreken over een verandering en over zijn capaciteiten om deze tot een succes te maken, raakt onmiddelijk meer gemotiveerd.” – Ellis

Verandertaal ontlokken

‘Want of je nu de hulpverlener bent of de cliënt die begeleid wordt, veranderen is voor iedereen lastig. Het kost moeite om uit oude patronen te stappen en nieuw gedrag te ontwikkelen en vol te houden. Tegelijkertijd brengt vernieuwing ook altijd kansen en verbeteringen met zich mee. De kunst is om uit te vinden welke daarvan het meeste motiveren om daadwerkelijk in beweging te komen. Natuurlijk wil een medewerker die door ziekte tijdelijk niet kan werken weer aan de slag, maar ondertussen denkt-ie ook: voel ik me wel goed genoeg, kan ik het aan? Dat wikken en wegen tussen de voors en tegens van een verandering wordt ook wel ambivalentie genoemd. En dat is precies de fase waarin je als bedrijfsarts of HR-professional zoveel kunt betekenen via Motiverende Gespreksvoering. Door open vragen te stellen en reflecterend te luisteren, probeer je aan de cliënt “verandertaal” te ontlokken, gericht op mogelijkheden en sterke kanten. Ik vind het altijd weer bijzonder om te zien welk effect dat heeft. Iemand die zichzelf positief hoort spreken over een verandering en over zijn capaciteiten om deze tot een succes te maken, raakt onmiddellijk meer gemotiveerd.’

Achterover leunen

‘Maar zo makkelijk als het nu misschien klinkt, zoveel oefenen is het in de praktijk om de vaardigheden van Motiverende Gespreksvoering onder de knie te krijgen. Ook in de trainingen voor HSK merk ik dat het de grootste valkuil is om te snel in actie en advies te schieten. Zo van: dit en dat moet je doen en dat gaan we zo aanpakken. Dat zit nu eenmaal ook in de mens, we willen zo graag helpen en denken te weten hoe het moet. Iemand zei laatst in een training: “In de hectiek van alledag vergeet ik soms te luisteren en reageer te snel, waardoor gesprekken vastlopen. Maar als ik achterover leun en de goede vragen stel, bereik ik veel meer”. En zo is het precies. De clou van motiveren is zelf laten ontdekken, dat constateerde filosoof Blaise Pascal eeuwen geleden ook al: “Mensen worden in het algemeen eerder overtuigd door de redenen die ze zelf hebben ontdekt en opgesomd, dan door de redenen die door anderen genoemd worden”.’

Credits:

Interview en tekst: Teus Lebbing
Fotografie: Malou van Breevoort